27 inwestycji wartych ponad 220 milionów złotych. Zapadły pierwsze decyzje w sprawie Obszaru Strategicznej Interwencji w Bytomiu. Z prawie 50 zaproponowanych wstępnych projektów, Damian Bartyla, prezydent Bytomia wybrał te, które najlepiej wpisują się w założenia OSI. Ta decyzja otwiera drogę do rewitalizacji Śródmieścia.
Na razie to tak zwane projekty „twarde” - finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wiem, że odnowy potrzebuje całe miasto, jednak na samym początku podkreślałem, że pieniądze w ramach OSI przeznaczone będą na rewitalizację Śródmieścia – mówi Damian Bartyla. Ta dzielnica wymaga terapii najpilniej. Centrum miasta ma być jego wizytówką. Poza tym, kiedy je odnowimy, łatwiej nam będzie zrewitalizować pozostałe dzielnice - dodaje prezydent.
W ramach Obszaru Strategicznej Interwencji Bytom otrzyma 100 mln euro specjalnej dotacji z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014 - 2020. Przyznając te pieniądze w 2013 roku, Elżbieta Bieńkowska, ówczesna minister infrastruktury i rozwoju regionalnego zdecydowała, że 55% tej kwoty może być przeznaczona na inwestycje, natomiast reszta, 45% - na projekty związane z walką z bezrobociem i wykluczeniem społecznym.
Wybór wspomnianych wyżej 27 projektów poprzedzony był wielomiesięcznymi konsultacjami m.in. z przedstawicielami ministerstwa rozwoju regionalnego i śląskiego urzędu marszałkowskiego. Zaprosiliśmy do współpracy także przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców i organizacje pozarządowe – mówi Izabela Domogała, naczelnik Wydziału Strategii i Funduszy Europejskich. Bardzo się w to wszyscy zaangażowali. Warto dodać, że prace z urzędem marszałkowskim trwały ok. dwóch lat. Od momentu, gdy dowiedzieliśmy się o przyznaniu Bytomiowi tych środków – dodaje.
Lucjan Goczoł, kierownik Referatu Planowania Strategicznego i Funduszy Europejskich podkreśla, że problem Bytomia był niejednokrotnie przedmiotem obrad także komisji Parlamentu Europejskiego. Znajdujemy się w sytuacji, kiedy Unia Europejska dostrzega potrzebę zrównoważonego rozwoju i rewitalizacji miast, a rząd ogłosił Narodowy Program Rewitalizacji. Bytom (wraz z Wałbrzychem i Łodzią) jest miastem pilotażowym tego programu – mówi Goczoł.
Śródmieście zostało podzielone na kwartały. Budynki (obszary) wybrane do rewitalizacji są własnością gminy, choć są pewne wyjątki. Z pieniędzy w ramach Obszaru Strategicznej Interwencji skorzystają również 4 kościoły. Ten wybór łatwo uzasadnić – mówi Damian Bartyla. Kościoły to miejsca nie tylko kultu religijnego, ale również spotkań lokalnych społeczności. Parafie nie od dziś pełnią funkcje kulturalne czy społeczne. Takim przykładem jest kościół św. Jacka, który pozyskując dotację unijną stworzył Centrum Gorczyckiego, gdzie spotykają się m.in. artyści, podopieczni świetlic środowiskowych czy organizacje pozarządowe. Poza tym, trzeba pamiętać, że kościoły są w Bytomiu cennymi zabytkami, a o dziedzictwo narodowe musimy dbać. Składają się one również na naszą bytomską tożsamość.
Izabela Domogała dodaje: Projekty, które zostały wybrane nie wiążą się tylko z odnową fasad budynków. Rewitalizacja w nowym rozdaniu unijnym skoncentrowana jest na walce z bezrobociem i wykluczeniem społecznym. Nasze projekty zostały wybrane według takiego właśnie klucza. Projekty dotyczące rewitalizacji nieruchomości w Śródieściu wraz z podwórkami będą dopracowywane na etapie pilotażu we ścisłej współpracy z mieszkańcami i organizacjami społecznymi. Chcemy wspólnie z nimi wypracować projekty społeczne, których rezultaty zostaną uwzględnione podczas realizacji projektów inwestycyjnych.
Pierwsze inwestycje w ramach OSI to projekty „twarde” finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W nawiasach podano wartości projektów – poziom dofinansowania może się różnić w zależności od dostępnej alokacji. Zostały one podzielone według następujących priorytetów:
EFRR OP X Rewitalizacja oraz infrastruktura społeczna i zdrowotna.
PI 9.2 wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności i obszarów miejskich i wiejskich – dostępna alokacja na priorytet: 123 917 000 zł
- Rewitalizacja nieruchomości w Śródmieściu Bytomia wraz z utworzeniem nowych przestrzeni publicznych (79 127 500 zł)
- Projekt rewitalizacji podwórek i najbliższego otoczenia budynków mieszkalnych w Śródmieściu Bytomia (10 000 000 zł)
- Rewitalizacja gmachu Bytomskiego Centrum Kultury III etap na potrzeby rewitalizacji społecznej dzieci i młodzieży wymagającej wsparcia (12 000 000 zł)
- Rewitalizacja obiektu UL na cele działalności społecznej bytomskich harcerzy (1 250 000 zł)
- Renowacja zabytkowego budynku plebanii kościoła św. Trójcy przy ul. Kwietniewskiego 1 (795 200 zł)
- Rewitalizacja budynku przy ul. Pasteur’a 4 (2 900 000 zł)
- Integracja i aktywizacja mieszkańców dzielnicy Łagiewniki oraz przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu mieszkańców osiedla Kolonia Zgorzelec poprzez poprawę dostępu do usług i publicznej infrastruktury technicznej (2 600 000 zł)
- Rewitalizacja zabytkowego osiedla przy ul. Kolonia Zgorzelec (9 000 000 zł)
- Rewitalizacja terenów po byłej kopalni Rozbark – etap II – utworzenie ośrodka rozwoju aktywności w zrewitalizowanym budynku stacji trafo oraz renowacja muru oporowego wraz z przyległym terenem od strony ul. Chorzowskiej (22 212 000 zł)
- Rewitalizacja Domu Pomocy Społecznej Kombatant i posesji w aspekcie świadczonych usług (1 500 000 zł)
- Uruchomienie ogrodu polisensorycznego wraz z minisiłownią w celu świadczenia usług terapeutycznych i rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych intelektualnie z terenu Bytomia, w tym dla podopiecznych DPS Wędrowiec (1 000 000 zł)
- Przeniesienie Specjalnego Ośrodka Wychowawczego nr 1 z siedzibą przy ul. Korfantego 14 do budynku po Gimnazjum nr 13 przy ul. Stolarzowickiej 19 (3 200 000 zł)
- Rewitalizacja budynku i otoczenia na potrzeby projektu „Szansa na lepszy start w życiu – wsparcie bytomskiej młodzieży i dzieci z instytucjonalnej pieczy zastępczej pochodzących z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym (200 000 zł)
PI 9.1 inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia, promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych, oraz przejścia z usług instytucjonalnych na usługi na poziomie społeczności lokalnych – dostępna alokacja na priorytet: 43 533 000 zł
- Rewitalizacja zasobów mieszkaniowych poprzez przygotowanie lokali socjalnych wraz z zapleczem kulturalno-oświatowym i opiekuńczym dla użytkowników tych lokali (44 715 294 zł)
- Uruchomienie mieszkań chronionych z zapleczem treningowym dla mieszkańców Domu Pomocy Społecznej dla Dorosłych oraz osób przewlekle psychicznie chorych mieszkańców miasta Bytom (2 500 000 zł)
- Dział Profilaktyki i Terapii dla Dorosłych i Dzieci Poszkodowanych Przemocą Domową i Terapia dla Sprawców Przemocy (2 000 000 zł)
- Adaptacja i wyposażenie centrum usług społecznych w Bytomiu w celu realizacji projektu „Jak w rodzinie – utworzenie zespołu placówek opiekuńczo-wychowawczych na terenie Bytomia” (2 000 000 zł)
EFRR OP IV Efektywność Energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna
PI 4.3 wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i sektorze mieszkaniowym – dostępna alokacja na priorytet: 30 000 000 zł
- Termomodernizacja oraz zmiana systemów ogrzewania nieruchomości zlokalizowanych w Śródmieściu Bytomia (38 750 000 zł)
- Termomodernizacja budynku Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach z siedzibą w Bytomiu przy ul. Piekarskiej 18 (2 800 000 zł)
- Termomodernizacja zabytkowego budynku Prokuratury Rejonowej przy ul. Sądowej 2 (1 000 000 zł)
- Termomodernizacja placówki opieki całkowitej dla dzieci w Stolarzowicach (700 000 zł)
EFRR OP V Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów
PI 6.3 zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego – dostępna alokacja na priorytet: 20 000 000 zł
- Rewaloryzacja zespołu pałacowo-parkowego Thiele-Winclerów przy ul. Dzierżonia (Park Ludowy w Miechowicach) (12 289 247 zł)
- Renowacja zabytkowego kościoła św. Trójcy poprzez kontynuację prac remontowo-konserwatorskich (459 400 zł)
- Renowacja zabytkowego kościoła św. Wojciecha i klasztoru przy placu Klasztornym (7 600 000 zł)
- Konserwacja i zachowanie zabytkowego Wzgórza św. Małgorzaty (1 100 000 zł)
- Renowacja zabytkowego kościoła św. Krzyża (2 081 000 zł)
EFRR OP V Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów
PI 6.4 Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program „Natura 2000” i zieloną infrastrukturę – dostępna alokacja na priorytet: 2 550 000 zł
- Aktywna ochrona przyrody z zachowaniem i zwiększeniem bioróżnorodności na terenie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Żabie Doły wraz z edukacją ekologiczną i przystosowaniem obszaru na cele rekreacyjno-wypoczynkowe (Łagiewniki) (3 000 000 zł)