Możliwość występowania z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą zapisana jest w ustawie, a przyjęta przez Radę Miasta uchwała określa jej szczegółowe zasady. Wszelkie czynności związane z przygotowaniem przez mieszkańców projektu uchwały, a także zbiórką podpisów ją popierających, wykonuje komitet inicjatywy uchwałodawczej. Aby go powołać potrzebna jest grupa co najmniej 5 mieszkańców posiadających czynne prawo wyborcze do Rady Miasta.

Po formalnym zawiadomieniu o zawiązaniu się komitetu i publikacji tej informacji w Biuletynie Informacji Publicznej, komitet może przystąpić do zbierania podpisów osób popierających projekt uchwały. Aby projekt mógł być złożony, komitet musi zebrać 300 podpisów mieszkańców Rudy Śląskiej posiadających czynne prawo wyborcze do rady. Co istotne, nie ma na to określonego czasu.

Projekt uchwały musi zawierać określone elementy, m.in. podstawę prawną, regulacje dotyczące sprawy będącej przedmiotem uchwały, sposób podania uchwały do wiadomości publicznej, jeżeli przepisy tego wymagają, wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za wykonanie uchwały, termin wejścia w życie i uzasadnienie. Po zebraniu wymaganej liczby podpisów, projekt uchwały spełniający te wymogi stanie się przedmiotem prac Rady Miasta. Komitet inicjatywy uchwałodawczej może wskazać osoby uprawnione do reprezentowania go podczas prac rady.

Uchwała w sprawie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej została podjęta podczas sesji Rady Miasta Ruda Śląska 24 marca br., a w życie weszła po upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego, które nastąpiło 4 kwietnia br.

Osoby uważnie śledzące prace rudzkiej Rady Miasta pamiętają zapewne, że uchwała w sprawie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej została już podjęta w 2019 r. W obrocie prawnym była przez półtora roku, po czym została unieważniona przez sąd administracyjny.